Η ιδέα δημιουργίας του ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΩΝ & ΜΕΛΕΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, προέκυψε από διττή ανάγκη, πνευματική και κοινωνική. Πνευματική, ως την προσπάθεια περαιτέρω μελέτης και ανάδειξης του υπερτρισχιλιετούς Eλληνικού πολιτισμού και κοινωνική – πατριωτική, αν αναλογιστούμε την παρούσα δύσκολη ιστορική συγκυρία που βιώνουμε και οφείλουμε να διαχειριστούμε ως Eλληνισμός.
Στην ιστορική του διαχρονία ο Eλληνισμός συγκροτήθηκε, ως διακριτό συλλογικό Yποκείμενο στη βάση συγκεκριμένων αξόνων, οι οποίοι σε ορισμένες περιόδους επηρέασαν καίρια την ιστορική διαδικασία, πρoωθώντας εν τέλει, όσο κανείς άλλος πολιτισμός, την πνευματική και επιστημονική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Χαρακτηριστικά, ο Άγγλος νομικός και κοινωνιολόγος Sir Henry Maine αναφέρει ότι : «σ’ αυτόν το μικρό λαό εναπόκειτο να δημιουργήσει την αρχή της προόδου και, με εξαίρεση τις τυφλές δυνάμεις της φύσης, δεν υπάρχει τίποτε στον κόσμο που να μην έχει ελληνική καταγωγή».
Τις τελευταίας δεκαετίες παρατηρούμε μία συνειδητή προσπάθεια απομείωσης της συνεισφοράς και του ρόλου του Eλληνισμού στην παγκόσμια ιστορία καθώς και της αποδόμησης των βασικών χαρακτηριστικών του συλλογικού Yποκείμενου που τον συγκρότησε. Εξ αιτίας αυτών των αλληλένδετων διαπιστώσεων, διαδικασιών και στοχεύσεων δημιουργήθηκε η σκέψη της ίδρυσης ενός Κέντρου, το οποίο μέσω των δράσεων του αποσκοπεί στην αναστροφή των εν λόγω διαβρωτικών και παρακμιακών φαινομένων με σκοπό την πολιτιστική, πολιτική, οικονομική και αμυντική ανάταξη της χώρας.
Επομένως κίνητρα δημιουργίας του Κέντρου, αποτελούν η ανάδειξη της διαχρονικής πορείας -αρχαιοελληνικός, ελληνιστικός, βυζαντινός, ρωμαίικος, νεότερος ελληνικός πολιτισμός -, της πολύτοκης παρουσίας- επιστήμες, τέχνες, μεταφυσική, πολιτική σκέψη – και της μοναδικής συνεισφοράς του ελληνικού στον ανθρώπινο πολιτισμό. Ακολούθως και συναφώς, για την συντριπτική πλειονότητα του Ελληνισμού συνιστά αυτονόητο καθήκον, η δημιουργία των προϋποθέσεων ιστορικής διαιώνισής του, στη βάση αυτών των διακριτών αλλά και οικουμενικών χαρακτηριστικών του.
Στην παρούσα συγκυρία ο Δυτικός πολιτισμός βρίσκεται σε περιδίνηση, κατακερματίζεται και εμφανίζει στοιχεία παρακμής. Στην ανάγκη επανακαθορισμού του Δυτικού κόσμου ως προϊόντος ανθρωποκεντρικού αναστοχασμού και προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του διεθνούς γίγνεσθαι, ο ελληνικός πολιτισμός δύναται να καταστεί ξανά το σημείο αναφοράς . Ο Ελληνισμός τόσο στις δύο κρατικές υποστάσεις που συγκροτεί, όσο και στην οικουμενική του διάσταση οφείλει να καταστεί συνδιαμορφωτής και οδοδείκτης της αναπόδραστης ιστορικής διαδικασίας.
Υπό αυτό το πρίσμα το Κέντρο αποσκοπεί να ευαισθητοποιήσει, και να κινήσει το ενδιαφέρον των δυνάμεων του Ελληνισμού, αλλά και όσων ασπάζονται τις αξίες του, για να προκαλέσει την επιθυμία και την αναγκαία συλλογική δράση έτσι ώστε να υλοποιηθούν οι στόχοι του. Η προσπάθεια προϋποθέτει πνευματική και υλική συστράτευση όλων όσοι διακατέχονται από κοινές αντιλήψεις, και τη δυναμική παρουσία του Κέντρου στο πνευματικό, κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι.
Υπό αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε η ιδέα δημιουργίας του, το οποίο αντλεί πνευματικές δυνάμεις από το παρελθόν, ανατροφοδοτεί το παρόν και στοχεύει σε ένα καλύτερο μέλλον για τον Ελληνισμό, αλλά και ως νέα συμβολή στον εξανθρωπισμό του Παγκόσμιου πολιτισμού.
Η συμπλήρωση των 200 ετών από την Εθνική μας Παλιγγενεσία, αποτυπώνει μία συλλογική πορεία με μεγάλες επιτυχίες, απόρροια μεγάλων προσπαθειών και θυσιών, αλλά και παθογένειες, απειλές και προβλήματα τα οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις συνέχισης της συλλογικής μας υπάρξεως.
Η δημογραφική συρρίκνωση και οι γεωπολιτικές προκλήσεις ασφαλείας απειλούν την υπόσταση των δύο κράτων του Ελληνισμού, ενώ ενδογενείς παθογένειες, όπως ο εκφυλισμός των θεσμών, η αναξιοκρατία, η συνεχόμενη υποβάθμιση και των τριών εκπαιδευτικών βαθμίδων, η οικονομική καχεξία και η αδυναμία προσαρμογή στις νέες οικονομικές συνθήκες υποσκάπτουν τη συλλογική μας πορεία, επιδεινώνοντας έτι περαιτέρω την δύσκολη περίσταση.
Το ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ & ΜΕΛΕΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, αποσκοπεί μέσω των δράσεων του να συνεισφέρει στην πνευματική ανάταξη του Ελληνισμού, γεγονός που θα λειτουργήσει ευεργετικά για την υπέρβαση των προαναφερθεισών δυσχερειών. Η ενεργότερη συμμετοχή και αφύπνιση σημαντικών εγχωρίων και εξωχώριων δυνάμεων του Ελληνισμού θα αναζωογονήσει τη δημιουργικότητά του και θα τονώσει τη συλλογική του αυτοπεποίθηση, οι οποίες αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για την Αναγέννησή του.